امروزه آسیب های اجتماعی از مسائل مهم جوامع بشری محسوب میشوند. به همین علت اندیشمندان درصدد یافتن راه حل هایی برای این مشکلات هستند. آسیب های اجتماعی پدیده هایی چند بُعدی، قانونمند، قابل کنترل و پیشگیری هستند. مطالعه علمی در این زمینه میتواند در برنامه ریزی مراحل سه گانه آسیب شناسی، پیشگیری و درمان کمک شایانی بکند. دین مبین اسلام نیز به عنوان کامل ترین دین از ادیان الهی تاکید فراوانی بر پیشگیری از آسیب های اجتماعی دارد. یکی از مهم ترین آسیب های اجتماعی، قتل عمدی است. قتل بزرگترین تعرض به تمامیت جسمانی اشخاص است. مهم ترین دارایی یک فرد، هستی و جان اوست. موضوع حفظ جان از این رو اهمیت دارد که جان، دائر مدار تکلیف و سعادت انسان است. خداوند در قرآن کریم در آیات متعددی به این موضوع اشاره کرده است. هدف از این پژوهش، شناسایی مهم ترین علل وقوع قتل عمدی در کشور ایران و همچنین راهکارهای فقهی پیشگیری از این آسیب اجتماعی با روش توصیفی و تحلیلی است. یافته ها حکایت از این دارد که مهم ترین علل وقوع قتل های عمدی در ایران به ترتیب عبارتند از: نزاع و درگیری، اختلافات خانوادگی، روابط نامشروع، اختلافات مالی، سرقت، انتقام و اخاذی. نتایج پژوهش حاضر نشان دهنده این است که با مداقه در منبع غنی فقه پویای اسلامی میتوان راهکارهایی در جهت پیشگیری از وقوع پدیده قتل عمدی ارائه داد که تا حدود زیادی در کاهش ایجاد این آسیب، نقش و تاثیر بسزایی خواهند داشت. فقه پویای شیعه راهکارهایی را برای پیشگیری از بروز آسیب اجتماعی قتل عمدی ارائه کرده است. راهکارهای نظیر: حفظ خونسردی و کنترل خشم و عصبانیت، تشویق به افزایش سواد و علم آموزی، پرهیز از حرص، طمع وحسد، پرهیز از سوء ظن، برکندن کینه و عقده و حس انتقام، اهتمام به تقوا و پرهیزگاری، عفاف و پاکدامنی، اهمیت به موضوع کار و اشتغال و پرهیز از بیکاری و افزایش آستانه تحمل در افراد.

در سخن سردبیری شماره قبل مجله دانشگاه، به معرفی برنامه ملی پیشگیری از خودکشی در کشور پرداختیم (1). در این سخن سردبیری قصد داریم تا به آسیبشناسی این برنامه پرداخته و به این سؤال پاسخ دهیم که چرا برنامه ملی پیشگیری از خودکشی تاکنون، موفق به کاهش سالانه دو درصدی میزان اقدام و فوت ناشی از خودکشی در جمعیت ایران نسبت به سال پایه آن یعنی سال، 1400 نشده است (2). . . .

زمینه و هدف: یکی از قوی ترین غرائز انسانی، غریزه جنسی است که با کج روی، تحریک و انحراف، می تواند در روح و روان کودک تاثیرات مخرب و پیامدهای ناگواری را دامن زند و منشا فساد، تباهی و بیماری های روحی گردد، لیکن کودک به دلیل موقعیت و وضعیت سنی و آسیب پذیری اش، نیازمند بهره مندی از حمایت ها، تدابیر و سیاست های پیشگیرانه در برابر آسیب های جنسی است که این مهم در سایه تعالیم ارزشمند اسلام و مراقبت والدین، سرپرستان قانونی، مربیان و... تجلی می یابد. از این رو پژوهش پیش رو درصدد تبیین آن است که یک تربیت ایده آل جنسی در اسلام بر چه مبانی و مستنداتی استوار است و در راستای حمایت از سلامت روحی کودک، قواعد و راه کارهای تامین کننده سلامت روحی و امنیت جنسی کدامند؟مواد و روش ها: در این مطالعه، با استفاده از روش توصیف و تحلیل مفهومی، برای پاسخ به پرسش های پژوهش، از منابع و آموزه های اسلامی و دیدگاه فقیهان استفاده شده است.یافته ها: با عنایت و به کارگیری قواعد مهم، دستورالعمل ها و راه کارهای جامع مندرج در شریعت اسلام، مانند احترام به کرامت و عزت انسانی، مصلحت اندیشی، رفتار اعتدال گرایانه و نفی هر گونه تبعیض و تخریب، لزوم محبت و مهرورزی، جلب مشارکت و مسوولیت پذیری و استحکام پایه های معنوی، می توان غریزه جنسی کودک را در مسیر صحیح و شایسته قرار داد.نتیجه گیری: بر پایه آموزه های اسلامی و دیدگاه فقیهان ضرورت دارد، از همان اوان کودکی و به تدریج، فضایل اخلاقی، حیا، عفت و غیرت در وجود طفل تقویت و پرورش یابد و غریز ه جنسی تحت پرورش صحیح و کنترل واقع شود. همچنین باید قبل از بلوغ با نظارت و تربیت دینی عملا زمینه اختفای تمایل جنسی در محیطی سالم و عاری از هر گونه عوامل محرک، برای کودک فراهم شود که از انحرافات جنسی و به دنبال آن، آسیب ها و نابهنجاری هایی همچون خودارضاعی، همجنس گرایی، انواع آزار جنسی و... پیشگیری به عمل آید و با رعایت این امور از سوی تمامی افراد و نهادهای مرتبط با کودک، می توان نقش شایسته و کمک شایانی در حمایت و تامین امنیت جنسی او ایفا نمود.

1زمینه و هدف: این پژوهش با هدف شناسایی راهبردهای پیشگیری از آسیب شین­اسپیلنت در والیبال انجام شد. روش: روش تحقیق از نوع آمیخته کیفی – کمّی بود. شرکت­کنندگان در بخش کیفی 12 متخصص آسیب­شناسی ورزشی و فیزیوتراپیست بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. اشباع نظری در مصاحبه دهم به دست آمد؛ اما دو مصاحبه دیگر هم انجام و بر طبق روش داده­بنیاد در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی کدگذاری شدند. نمونه بخش کمّی متخصصان حوزه آسیب­شناسی ورزشی، فیزیوتراپیست­ها، والیبالیست­های دختر و پسر و مربیان والیبال بودند. گویه­های پرسشنامه مطابق با مدل تدوین­شدن تهیه و روایی آن توسط 5 نفر از اعضای هیئت علمی علوم ورزشی تأیید شد. یافته­ها: کدها در سه دسته عوامل ساختاری (اقدامات پیشگیرانه یا بازدارنده، دانش وتوانمندی، علل اصلی ایجاد بیماری، کمبود زمان، ساختاری، هماهنگی، عوامل نیم­ساختاری و مدیریت و برنامه­ریزی)، عوامل رفتار (ویژگی­های بدنی، ویژگی­های شخصیتی، تغییرات نگرشی، عوامل درون­فردی و عوامل برون­فردی) و عوامل محیطی (عوامل جسمی و محیطی، ویژگی­های فیزیکی، فرهنگی نظام ارتباطی وعملکرد رسانه­ها) تقسیم شدند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد عوامل محیطی، ساختاری و رفتاری به ترتیب بیشترین بار عاملی را در بین راهبردهای پیشگیری از بروز شین­اسپلینت در والیبالیست­ها دارند. نتیجه­گیری: برخی مؤلفه­های محیطی قابل کنترل هستند و با کنترل آنها می­توان از بروز آسیب شین­اسپلینت پیشگیری کرد از جمله استفاده از کفش مناسب و تعویض به موقع آنها، تمرین بر روی سطوحی که ضربه­های حاصل از فعالیت را به خوبی جذب می­کند.

فضای مجازی به عنوان یک قلمرو گسترده از تعاملات اجتماعی، اطلاعاتی و فرهنگی، با چالش ها و آسیب های مختلفی مواجه است که نیازمند راهکارهای مؤثر برای پیشگیری و مقابله با آنها می باشد. این مقاله نقش اعتقادات مذهبی در ارتقاء اخلاقیات و کاهش آسیب های فضای مجازی را بررسی می نماید. در این تحقیق، مسأله مورد بررسی قرار گرفته و سوالات تحقیقی ارائه شده اند. بررسی نقش اعتقادات مذهبی نشان می دهد که این اعتقادات به عنوان یک سرمایه فرهنگی و اخلاقی می توانند در پیشگیری از انتشار اطلاعات غلط، تبلیغات منفی، سوءاستفاده از حریم خصوصی، اعتیاد به فضای مجازی و ایجاد فضای مجازی مثبت نقش بسیار مؤثری ایفا کنند. یافته ها نشان می دهند که اعتقادات مذهبی می توانند به عنوان یک راهنمای اخلاقی، ترویج ارزش ها و اخلاقیات، حفاظت از حریم خصوصی، تشویق به مشارکت اجتماعی و ایجاد فضای مجازی مثبت عمل کنند. پیشنهادهای این تحقیق شامل ترویج آموزش اخلاقیات مذهبی، تعامل با رهبران مذهبی، ترویج کمک های اجتماعی، توجه به آموزش ایمنی آنلاین و ترویج محتوای مثبت در فضای مجازی می شوند. از طرفی، اهمیت این موضوع در حفظ و ارتقاء ارزش ها و اخلاقیات جامعه، ترویج مشارکت اجتماعی، حفاظت از حریم خصوصی، پیشگیری از اعتیاد به فضای مجازی، و ایجاد یک فضای مجازی مثبت، ضرورت تحقیقات بیشتر و اجرای سیاست ها و برنامه های مبتنی بر یافته های این تحقیق را افزایش می دهد.